Beladen Huis, van Christien Brinkgreve
Terwijl ik het boek Beladen huis, geschreven door Christien Brinkgreve, weduwe van Arend Jan Heerma van Voss, over hun relatie destijds, Â beluisterde, bekroop me een akelig gevoel.
Het is een mooi boek, goed geschreven, en toch.
Toen ik K.I.E.S.-coach was, heb ik samen met mijn collega Elly heel veel gesprekken met gescheiden ouders, en ouders wiens relatie in zwaar weer verkeerde, gevoerd. We hielden ook bijeenkomsten voor gescheiden moeders en bijeenkomsten voor gescheiden vaders. Wat heb ik dat graag gedaan. Ik genoot van de kwartjes die daar vielen en ik werd blij van de moed die deze ouders toonden. Ouders vertelden vrijuit hun verhaal en vertrouwde ons en wisten dat hun verhaal nooit bij de ander zou komen.
Later deed ik ook de opleiding Schipaanpak, ook voor gescheiden ouders en ouders wiens relatie heel lastig werd. Eén van de belangrijkste voorwaarden van een goed ‘Schip-traject’, was: altijd een gesprek met beide ouders tegelijk.
Daar valt veel voor te zeggen. Zo kom je moeilijker in de verleiding meer begrip te hebben voor de één, en ook zouden ouders mogelijk minder het gevoel kunnen hebben, dat de hulpverlener partij zou kiezen voor de ander.
Daar moest ik aan terugdenken tijdens het beluisteren van het Beladen huis.
Ik hoor nu wel het verhaal van Christien, maar hoe was de relatie voor Arend Jan Heerma van Voss. Hoe voelde het voor hem? Als ik meega in het verhaal van haar, doe ik hem dan tekort?
Daarom ben ik begonnen met de boeken van Thomas en Daan Heerma van Voss, hun twee zonen.
Het boek Dokie, van Arend Jan Heerma van Voss heb ik besteld bij de bibliotheek.
Ik wil ze graag allemaal begrijpen, en vooral voor alle betrokkenen begrip hebben.
Na de dood van haar man ruimt een vrouw haar huis op. Kamer voor kamer reflecteert ze in dit liefdevolle, moedige boek op herinneringen, rouw, en de keuzes die we maken uit liefde.
Beladen huis is het relaas van een vrouw na het overlijden van haar man. Na zijn dood dringt tot haar door dat hun huis overwoekerd is geraakt met spullen en zwaarmoedigheid. Terwijl zij de kamers opruimt, ontstaat langzaam weer ruimte in haar gevoelens voor hem. Ze wil terugvinden hoe hij ooit was, hoe zij ooit was en begrijpen waarom hun leven samen is gelopen zoals het is gelopen. Herinneringen komen terug, de doorwerking van het verleden wordt zichtbaar, materiële en psychische verwerking gaan hand in hand. Beladen huis is een moedige memoir over de ruimte die je inneemt in een relatie, in een gezin, in de maatschappij, als moeder en als vrouw, over eenzaamheid, angst en de keuzes die we maken uit liefde.
(samenvatting van de uitgever)
Christien Brinkgreve wijt haar moeilijk huwelijk aan het karrenspoor van het patriarchaat.
zoon Thomas, over de vader en een literair tijdschrift
In maart al kondigde Thomas Heerma van Voss aan dat hij aan een flink autobiografische roman werkte, ‘waarin echo’s van mijn afgelopen jaren klinken, inclusief een fictieve versie van mijn vader’.
Wat een liefdevol boek. Het is een roman met sterk biografische elementen daarin. Ik ben van Thomas gaan houden.
ook Daan Heerma van Voss krijgt een stem
Schrijven gaat bij mij om het schrijven zelf, om het proces van taal vinden voor iets waarvan je niet weet wat het precies is. Dat vind ik het mooiste wat er is, dat je iets schept en tegelijkertijd getuige bent van wat ontstaat. Dat is iets magisch, iets alchemisch, niets komt daarbij in de buurt. Alleen als ik aan het schrijven ben, voel ik mij helemaal op mijn plaats. Dan vraag ik mij niet af: Waar ben ik mee bezig? Wie ben ik? Doe ik het wel goed? Dat valt allemaal weg.
Zo begint het boek Geen vaarwel vandaag: Voor mijn vader, die ik zo langmogelijk wil missen.
Ik ben net begonnen met dit boek. Wat heb ik er zin in. Zo langzamerhand word ik meegenomen in dit gezin. De rest staat op mijn lijstje!
Misschien ga je er meer over horen.
rouw van Arend Jan Heerma van Voss
Op 26 september 1945 verloor Arend Jan Heerma van Voss zijn zusje Dokie: zeven jaar oud, overreden door een motorrijder,voor het ouderlijk huis in Roosendaal. Hijzelf was toen drie. Ze waren onafscheidelijk in de oorlogsjaren, en toen was zij opeens verdwenen. Het gezin verhuisde snel; over Dokie werd vrijwel nooit meer gesproken. Heerma van Voss groeide op in het Westen, met een ‘nieuw’, vier jaar jonger zusje. Pas nadat hij zo’n twintig jaar later het spoor geheel bijster raakte, moest hij doordringen tot het Brabantse verleden dat hij, als kleine buitenstaander, wel meegemaakt had, maar niet kende. In dit boek ontrafelt hij de voorgeschiedenis,de gebeurtenis en de gevolgen, om zodoende de lege plek in zijn leven te reconstrueren. Concrete ‘hervonden herinneringen’ kan dat niet opleveren, maar er ontstaat wel een beeld van een werkelijkheid die waar moet zijn geweest. Dokie, een familiebericht is geschreven als ‘retro-reportage’: het verslag van een zoektocht naar de psychische kelder waarin de auteur ook later soms weer onverhoeds belandde. Met tijdsprongen en wisselende perspectieven, tegen de veranderende naoorlogse decors: soms afstandelijk of essayistisch, soms onverhuld autobiografisch. Gemonteerd als documentaire, in honderd paragrafen – een familiegeschiedenis die niet langer geheim hoeft te blijven.
(samenvatting uitgever)
Interessant is het om deze documentaire te zien: Documentaire van Pieter Verhoeff over de gespannen verhouding tussen privé en publiek in het schrijversgezin Heerma van Voss, waarin vader, moeder en beide zoons publiceren. Hoe ver mag je gaan met het gebruiken en manipuleren van autobiografische elementen in het publieke domein?
Het beladen huis was een bijzonder boek. Goed idee om ook de andere boeken te lezen.
Jij bent ook echt een lezer, hè Wilma. Ik sta zeer open voor leesideeën!